Święto (V)Wesak – czyli buddyzm i emocje
Wesak – święto światła, transformacji i wspólnoty
Wesak, znany także jako Vesak lub Dzień Buddy, to najważniejsze święto w buddyzmie therawady, obchodzone podczas pełni księżyca w maju. Upamiętnia narodziny, oświecenie oraz śmierć Buddy Gautamy, stając się nie tylko religijnym, ale i głęboko psychologicznym doświadczeniem dla milionów ludzi na całym świecie.
Jako psycholog polecam i badam również związek miedzy medytacją a dobrostanem. Wiem, że liczni terapeuci w przeróżny sposób definiując polecają swoim klientom i pacjentom medytacje. Wiem również a naukowe badania to potwierdzają, że wynikająca z medytacji cisza umysłu bywa nieoceniona, jako narzędzie terapeutyczne.
Tym artykułem chcę jednak zaznaczyć fakt, że medytacja – tak w naszej kulturze szeroko polecana i nauczana – nie jest wszakże samoistnym tworem wynikłym z mądrości Wschodu, a stanowi zaledwie element głowie buddyjskiej filozofii niosącej poza samym aktem medytacji także bardzo pouczające przekazy mów Buddy oraz jego uczniów, jak rownież starszą od Chrześcijaństwa religię uznaną przez trzecią część ludzkości.
Uważam zatem, że sama medytacja wykorzystywana przez nas do procesów kojenia myśli, jest dla osób nieznanych pięknej theravadyjskiej praktyki tym, czym mogłoby być czynienie chrześcijańskiego znaku krzyża, jako metody koordynacji ruchowej.
Symbolika i znaczenie Wesak
Wesak jest czasem refleksji nad naukami Buddy, który poprzez swoje życie i oświecenie wskazał drogę wyjścia z cierpienia. To święto niesie przesłanie uniwersalnego pokoju, współczucia i nadziei. Psychologicznie, Wesak symbolizuje możliwość przemiany – od cierpienia ku zrozumieniu, od ignorancji ku świadomości, od egoizmu ku współczuciu.
Psychologiczne aspekty przeżywania Wesak
1. Oczyszczenie emocjonalne i duchowe
Medytacje i rytuały Wesak sprzyjają oczyszczeniu umysłu i emocji. Praktykujący doświadczają głębokiego ukojenia, redukcji stresu oraz poczucia harmonii. Wspólna medytacja, szczególnie podczas tego święta, wzmacnia efekt oczyszczenia, pomagając uwolnić się od negatywnych emocji i myśli.
2. Wzrost poczucia wspólnoty
Wesak to czas zgromadzeń – zarówno fizycznych, jak i duchowych. Wspólne przeżywanie święta buduje poczucie przynależności, bezpieczeństwa i solidarności. Psychologicznie jest to ważny czynnik wzmacniający odporność na stres i poczucie osamotnienia, szczególnie w trudnych czasach.
3. Doświadczenie transcendencji i nadziei
Wesak jest okresem, w którym – według tradycji – otwierają się „bramy światła”, a energia oświecenia staje się dostępna dla wszystkich. Praktykujący doświadczają poczucia sensu, nadziei i inspiracji do pracy nad własnym rozwojem. To czas, gdy duchowe ideały stają się bardziej realne, a codzienne troski nabierają nowej perspektywy.
4. Rozwój samoświadomości i samoregulacji
Rytuały Wesak, takie jak medytacja, modlitwa czy refleksja nad Czterema Szlachetnymi Prawdami, sprzyjają rozwojowi samoświadomości. Praktykujący uczą się rozpoznawać swoje emocje, myśli i motywacje, co prowadzi do lepszej samoregulacji i większej odporności psychicznej.
Cztery Szlachetne Prawdy to fundamentalne nauki Buddy, które stanowią podstawę buddyzmu i wskazują drogę do wyzwolenia od cierpienia. Oto ich opis:
- Pierwsza Szlachetna Prawda – Prawda o Cierpieniu (Dukkha)
Życie jest nierozerwalnie związane z cierpieniem. Nie chodzi tu tylko o fizyczny ból, ale także o psychiczne niezadowolenie, frustrację i przemijalność wszystkiego, co doświadczamy. Cierpienie jest uniwersalnym aspektem egzystencji. - Druga Szlachetna Prawda – Prawda o Przyczynie Cierpienia (Samudaya)
Przyczyną cierpienia jest pragnienie (tanha), przywiązanie i niewiedza. To pragnienie rodzi się z błędnego postrzegania rzeczywistości i prowadzi do powtarzającego się cierpienia. Eliminacja tych przywiązań jest kluczowa dla uwolnienia się od cierpienia. - Trzecia Szlachetna Prawda – Prawda o Ustaniu Cierpienia (Nirodha)
Cierpienie może zostać zakończone poprzez wyeliminowanie przyczyny, czyli pragnienia. Osiągnięcie tego stanu to Nirwana (Nibbana) – wolność od cierpienia i cyklu narodzin i śmierci. - Czwarta Szlachetna Prawda – Prawda o Ścieżce Prowadzącej do Ustania Cierpienia (Magga)
Istnieje droga prowadząca do wygaśnięcia cierpienia, którą jest Szlachetna Ośmioraka Ścieżka. Obejmuje ona praktyki etyczne, medytacyjne i rozwój mądrości, które razem prowadzą do wyzwolenia.
Cztery Szlachetne Prawdy są zarówno głęboką analizą psychologiczną ludzkiego doświadczenia, jak i praktycznym przewodnikiem do duchowej transformacji i osiągnięcia spokoju.
Korzyści psychologiczne praktyk Wesak
- Głębsze oczyszczenie psychiczne i emocjonalne
- Większy spokój wewnętrzny i redukcja lęku
- Wzrost poczucia sensu i duchowej inspiracji
- Rozwój empatii, współczucia i wdzięczności
- Wzmocnienie więzi społecznych i poczucia wspólnoty
- Lepsza samoświadomość i umiejętność radzenia sobie z trudnościami życiowymi.
Wesak jako moment transformacji
Wesak jest świętem, które – niezależnie od religijnych przekonań – może być inspiracją do głębokiej przemiany psychicznej. To czas, w którym światło świadomości rozprasza ciemność niepokoju, a wspólnota i duchowe wartości stają się źródłem siły i nadziei. Psychologicznie, Wesak przypomina, że każdy człowiek ma potencjał do oświecenia, uzdrowienia i budowania lepszego świata – zarówno w sobie, jak i wokół siebie.
Jako psycholog szczerze polecam w tym miejscu głębsze zainteresowanie filozofią buddyzmu i pod kątem rozważenia jego filozoficznych fundamentów, jak i w kontekście poznania i stosowania technik medytacyjnych. Gwarantuję, że jeśli są one właściwie używane, stanowią nieocenione wciąż w Polsce źródło spokoju dla umysłu i ciała. Obiecuję rownież nieco częściej pisać o wpływie medytacji na umysł.
Opublikuj komentarz